Təbiət elmlərinin digər elmlərə təsiri
Ənənəvi olaraq elm dedikdə daha çox
fundamental təbiət elmləri (natural science) nəzərdə tutulur, texnoloji
inkişaf üçün isə mühəndislik elmlərinə (artificial science) ehtiyac
vardır. Elm fundamental bilikləri əldə edir. Ona söykənən mühəndislik elmi isə,
artıq məlum qanunlara əsasən istehsalat yaradır və onun davamlılığına ciddi
diqqət edir.
Müasir təbiətşünaslığın ən səciyyəvi
cəhətlərindən biri də elmlərin qarşılıqlı təsirinin olmasıdır. Buna görə də
müasir dövrdə təbiətşünaslıqdakı sintetik ənənə daha çox əhəmiyyət kəsb edir.
Müxtəlif elmlərin əldə etdiyi nailiyyətlərdən biri də obyektin öyrənilməsində
inteqrasiyaya daha çox fikir verilməsidir. Sintetik ənənə müxtəlif elmlərin
qovuşduğu yerlərə aid biliklərin müəyyən edilməsində özünü xüsusilə büruzə
verir. Son illərdəki elmi ixtira və kəşflərin əksəriyyətini sintetik elmlərə
aiddir. Biliklərin sintezi sayəsində müasir təbiətşünaslıqda maddənin təkamülü
və onun bir-birinə keçən müxtəlif növ quruluş əlaqələri haqqında bitkin və
püxtləşmiş nəzəriyyələr yaranır. Minerallarla canlılar arasındakı əlaqələr
açılır. Canlı və cansız aləm arasındakı sərhədin şərti olduğu daha çox nəzərə
çarpır.
Təbiət elmlərinin öyrənilməsi daha dərin
elmi biliklər və maliyyə tələb edir, lakin birbaşa texnoloji inkişaf ilə bağlı
olan isə mühəndislik elmləridir. ABŞ, Almaniya, Yaponiya, Böyük
Britaniya və Fransa kimi güclü dövlətlər fundamental biliklər əldə etmək üçün təbiət elmləri
ilə məşğul olurlar. Kiçik dövlətlər daha çox tez bir zamanda sənayedə istifadə
oluna biləcək mühəndislik elmlərinə üstünlük verilir.
Kimya, fizika, biologiya, riyaziyyat
elmləri təbiət elmi kimi tarix boyu öyrənilərək inkişaf edib. Onunla müqayisədə
kimya mühəndisliyi, biotexnologiya, elektrik-elektronika mühəndisliyi elmləri
hələ inkişafın astanasında sayılır
Комментариев нет:
Отправить комментарий